MUSTAFA KEMAL ATATÜRK VE LİDERLİK

[kemalpasa]

Liderlik, çeşitli kaynaklardan edinilen gücün bireyleri etkilemede kullanılmasıdır. Bir başka ifade ile eldeki güç vasıtasıyla başkalarının davranış, tutum ve düşüncelerini değiştirebilmektir (Taş, 2009: 1). Lider, örgütü hep bir adım öteye götürecek, örgütün benimsemiş olduğu misyonu en iyi
biçimde gerçekleştirecek kişidir (Aksoy, 2016: 204). Liderler, bireyleri kendi istekleri doğrultusunda faaliyete geçirebilme ve fedakarlıkta bulunmalarını sağlama gücüne sahiptirler. Liderler geçmiş başarıları temel alarak geleceğe dönük amaçlar oluşturmakta, kişilik yapıları ve
davranışlarıyla bu yolda ilerlemektedirler. Bakışları, yüz ifadesi, tavırları, genel imajı gibi birçok fiziksel özelliği yanında lider sabırlı olmayı bilen, cesaretli, yüksek disipline sahip, kararlı, doğruluktan ödün vermeyen, tutarlı, nezaket sahibi, sorumluluk sahibi ve azimli olmalıdır. Sadece bu özellikler göz önüne alınarak yönetici ile lider karıştırılmamalıdır. Yönetici, üst makamlardan gelen talimatları izlemekle görevli iken, iyi bir
lider ileri görüşlülüğü ile problemleri ve ihtiyaçları önceden değerlendirerek gerekli önlemleri alır (Akdemir, 2019: 2-3).

Mustafa Kemal Atatürk, kitleleri sahip olduğu fikirler etrafında toplayarak peşinden sürüklemiş, gerekli riskleri korkusuzca üstlenmiş, hatalarını kabul edip düzelterek toplumu içinde bulunduğu buhrandan kurtararak liderliğini kanıtlamış bir kişidir (Özlü, 2011: 816). Mustafa Kemal
Atatürk, liderliği ile hem siyasal hem de sosyal alanda köklü değişimler gerçekleştirmiştir. Mustafa Kemal Atatürk’ün eşsiz bir lider olmasında hem doğuştan getirdiği kişisel liderlik özellikleri, hem de öğrencilik yıllarından itibaren edindiği liderlik becerilerini farklı ortamlarda farklı gereksinimler için farklı şekillerde kullanması etkili olmuştur (Aslan, 2008: 241).

Mustafa Kemal Atatürk, kuşkusuz çok iyi bir lider olmuş, büyük kitleleri peşinden sürüklemiştir. Bunu yaparken de sadece liderlik vasıflarını kullanmamış, aynı zamanda çok başarılı olduğu yöneticilik becerilerini de kullanmıştır. Mustafa Kemal Atatürk’ün sergilemiş olduğu başarılı
liderliğinin sırları sahip olduğu 29 kişilik özelliğinde saklıdır. Bu özellikler “açık olma, bilgi ve tecrübe sahibi olma, bilgilendirme alışkanlığı, esnek olabilme, gerçekçi olma, cesur olma, göreve talip olma, güvenilir olma, hedefe yönelik kararlı olma, ikna etme yeteneği, inisiyatif kullanma, insan
sarrafı olma, insana değer verme, yaptığı işe inanma, kamuoyu oluşturma yeteneği, çabuk karar verebilme, mükemmeliyetçi olma, öğrenme azmine sahip olma, öncü olma, örgütleme yeteneği, prensip sahibi olma, problem çözücü olma, sıra dışı olma, sorumluluk alma alışkanlığı, strateji
bilincine sahip olma, olacakları tahmin edebilme, vizyon sahibi olma, yönetme yeteneği ve zamanı yönetme becerisi” şeklinde sıralanmaktadır (Kırel, 2001: 55-56).

Liderliğin tanımı ve liderin sahip olması gereken özellikler incelendiğinde, Mustafa Kemal Atatürk’ün birden fazla liderlik vasıflarını taşıdığı görülmektedir. Halkın düşüncelerini, tutumlarını hatta tüm yaşam tarzlarını değiştirmiş ve bunu yaparken de hiçbir zorlayıcı güç kullanmamıştır. Bu
değişiklikleri yaparken her zaman cesur davranmış, halkının sorumluluğunu üstlenerek öncülük etmiş, milletine yol gösterici olmuştur.
Liderlik kavramı incelendiğinde birden fazla liderlik türü karşımıza çıkmaktadır. Her birinin özellikleri ayrı ayrı incelendiğinde Mustafa Kemal Atatürk’ün liderlik tarzının çok özellikli olması nedeni ile birden fazla liderlik türüne örnek gösterilebileceği anlaşılmaktadır.